تحول رویکرد سیاست خارجی رژیم صهیونیستی در قبال جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه موردی سال‌های 2011 -2022

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جامعه شناسی سیاسی دانشگاه رازی کرمانشاه

2 دانشجوی دکتری روابط بین الملل، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: پس از تحولات بیداری اسلامی، ج. ا. ایران را به عنوان «مسئله ویژه» سیاست خارجی رژیم صهیونیستی قلمداد شد، که با ترسیم دکترین های جدید به دنبال مبارزه با قدرت فزاینده جمهوری اسلامی ایران در معادلات و آرایش بازیگران منطقه ای برآمدند. به منظور بررسی جوانب مختلف این موضوع، مقاله حاضر به این پرسش پاسخ می‌دهد که تحول رویکرد ادراکی رژیم صهیونیستی منجر به چه طیف سیاست هایی در قبال جمهوری اسلامی ایران شده است؟
روش: این نوشتار بنیادی و نوع تحقیق کیفی می باشد. ابزار گردآوری اطلاعات، روش میدانی و کتابخانه‌ای است که بواسطه جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه و اطلاعات اقتباس شده از پایگاه‌های اطلاعاتی می باشد. بدین ترتیب با استفاده از پژوهش‌های پیشین و با ابزار پرسشنامه محقق‌ساخته (توزیع 100 پرسشنامه میان خبرگان) براساس طیف پنج گزینه‌ای لیکرت، تحول رویکرد سیاست خارجی رژیم صهیونیستی در قبال جمهوری اسلامی ایران مورد ارزیابی قرار گرفت و مهمترین پارامترها استخراج شد.
یافته‌ها: تحول رویکرد سیاست خارجی رژیم صهیونیستی در قبال جمهوری اسلامی ایران در سه سطح تهدید سخت، نرم و نیمه سخت صورت گرفت.
نتیجه‌گیری: یافته های پژوهش نشان می‌دهد متعاقب تحولات بیداری اسلامی و نزدیک شدن ج. ا. ایران به مرزهای شمالی رژیم صهیونیستی، تحولی در ادراک رهبران رژیم صهیونیستی نسبت به تهدید از جانب ج.ا. ایران رخ داد که به اتخاذ راهکارهای مختلف و ترکیبی برای مقابله با ج.ا. ایران و با هدف محاصره ژئوپلیتیکی و به انزوا کشاندن ج.ا.ایران در همه حوزه ها از جمله حوزه اقتصادی و سیاست همسایگی انجامید.

کلیدواژه‌ها


  •  فهرست منابع و مآخذ

    الف. منابع فارسی

    • احمدیان، علی‌اکبر(1394)، «نظریة نفوذ؛ تبیین ماهیت انواع نفوذ و رابطة آنها با دستگاه چهارطیفی تهدید (با بهره‌گیری از دیدگاه‌ها و بیانات امام خامنه‌ای)»، فصلنامة آفاق امنیت، س8، ش28: 35-68.
    • الوندی، زهرا؛ قوام، سید عبدالعلی؛ احمدی، حمید و ذاکریان امیری، مهدی (1400)، «تأثیر لابی رژیم صهیونیستی بر روابط ج.ا.ایران و اتحادیة اروپا با تأکید بر برنامة هسته‌ای ج.ا.ایران»، فصلنامة ژئوپلیتیک، س17، ش62: 229 - 254.
    • آجیلی، هادی و نصیری پاروند، سینا (1400)، «تأثیر معاملة قرن بر روند صلح اعراب و رژیم صهیونیستی»، فصلنامة پژوهش و مطالعات اسلامی، س3، ش28: 79-104.
    • آرایش، حسن؛ حسینی راد، سید عباس؛ حسینی راد، سید یوسف (1401)، «علل و ابعاد نزدیکی اعراب و رژیم صهیونیستی». فصلنامة مطالعات راهبردی علوم انسانی و اسلامی، س4، ش44: 61-72.
    • برگمن، رونن (1398)، برخیز و اول تو بکش، مترجم: هادی عبادی، تهران: صمدیه.
    • بیات، محسن و طاهری، ابراهیم (۱۴۰۰)، «آیندهپژوهی معاملة قرن؛ دو دولت با یک حاکمیت و مشروعیتبخشی به طرح رژیم صهیونیستی بزرگ»، فصلنامة پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، س15، ش3: 127_154.
    • حبیبی، رحمان؛ یوسفی، مجید و رودباری، علی (1400)، «تحلیل اسناد راهبردی رژیم صهیونیستی (استراتژی امنیت ملی، استراتژی آیزنکوت و استراتژی نظامی)». مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام، س3، ش2: 9- 38.
    • حسینی‌زاده، محمدعلی (1382)، «مطالعات اسلام‌شناسی و شیعه‌شناسی در دانشگاه‌های فلسطین اشغالی». فصلنامه شیعه شناسی، 1(2)، 101 - 106.
    • حسینی، حسین؛ مقدم‌فر، حمیدرضا و قنبرپور، مصطفی (1393)، «واکاوی نقش و کارکرد شبکه‌های اجتماعی مجازی در انتخابات سال 1388 ج.ا.ایران»، فصلنامة آفاق امنیت، س7، ش2: 57-77.
    • دانش‌نیا، فرهاد (1392)، «قبض و بسط مفهوم قدرت در سامان فکری جوزف نای»، فصلنامة جستارهای سیاسی معاصر، ش4، س3: 67-87..
    • دهقانیان، مجید؛ زارعی، بهادر و قربانی‌سپهر، آرش(1400)، «تبیین پیامدهای رابطة رژیم صهیونیستی و امارات متحدة عربی بر امنیت منطقه‌ای ج.ا.ایران»، فصلنامة مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر، س4، ش6: 163-196.
    • ربیعی، حسین (1393)، «تحول مفهوم قدرت در قرن بیست‌ویک و آیندة توازن قوا در منطقة جنوب غرب آسیا»، فصلنامة آمایش سیاسی فضا، س۳، ش1: 56 - 69.
    • زیبایی، مختار؛ نصری، نیره و رستمی، فرزاد (1400)، «پیامدهای فرایند عادی‌سازی مناسبات اعراب و اسرائیل؛ پیامدهای آن برای محیط امنیتی ج.ا.ایران»، مطالعات سیاسی جهان اسلام، س10، ش39: 31-62.
    • سلامی، مهدی (1399)، «تحول مفهوم امنیت در سیاست خارجی رژیم صهیونیستی»، سومین کنفرانس بین‌المللی و ملی مطالعات مدیریت، حسابداری و حقوق، 1-11.
    • سهرابی، محمد و جنتی، احسان (1394)، «اولویت‌های سیاست خارجی و امنیتی رژیم صهیونیستی در فضای نوین منطقه‌ای». فصلنامة مطالعات روابط بین‌الملل، س8، ش31: 141-174.
    • شریعتی‌نیا، محسن و میرعمادی، طاهره (١٣٩٤)، «تعاملات نظامی رژیم صهیونیستی با روسیه، هند و چین». فصلنامة روابط خارجی، س7، ش2: 101-134.
    • شفیعی، عباس؛ پوستین‌چی، زهره؛ قرابانی شیخ‌نشین، ارسلان و خداوردی، حسن (1399)، «نقش مؤلفههای فرهنگیاجتماعی در روابط اسرائیل با آذربایجان، قزاقستان، و ترکمنستان و تأثیر آن بر امنیت ملی ج.ا.ایران (2011-2020)»، فصلنامة جامعه‌شناسی سیاسی ج.ا.ایران، س3، ش12: 588-610.
    • عسگری، محمودی (1389)، «رویکرد انتقادی به نظریة قدرت نرم». فصلنامة راهبرد دفاعی، س8، ش28: 61-86.
    • مایلی، محمدرضا و مطیعی، مریم (1395)، «قدرت نرم در سیاست خارجی ج.ا.ایران»، فصلنامة مطالعات روابط بین‌الملل، س9، ش35: 190-207.
    • محبوبی، قرابعلی؛ عزیزموسوی، سید علیرضا و موسوی، سیدمحمدرضا (1400)، «روابط رژیم صهیونیستی و آذربایجان و تأثیر آن بر امنیت ملی ج.ا.ایران»، فصلنامة مطالعات سیاسی، س13، ش51: 159-187.
    • نائینی، علی‌محمد (1389)، «بررسی تطبیقی تهدیدهای سه‌گانة سخت، نیمه‌سخت و نرم»، فصلنامة راهبرد دفاعی، س8، ش30: 157-177.
    • یاری، احسان (1398)، «الزامات ژئوپولیتیک و ضرورت‌های راهبردی برنامة موشکی ج.ا.ایران در محیط آنارشیک نظام بین‌الملل». فصلنامة آفاق امنیت، س12، ش42: 38_61.
    • عبدی، علی (1399)، «همکاری فناوری رژیم صهیونیستی با امارات؛ تهدیدی امنیتی برای منطقه»، شورای راهبردی روابط خارجی (09/10/1399)، قابل دسترس در:

    https://www.scfr.ir/fa/300/30102/129780/.

    • قزوینی غرابی، سید رضا (1398)، «حملة رژیم صهیونیستی به حشدالشعبی در عراق»، آینده‌پژوهی جهان اسلام (12/06/1398)، قابل دسترس در:

    https://iiwfs.com/%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87.

    • وتد، محمد محسن (2013)، «إسرائیل تتحضر لما بعد انتخابات ایران» (14/6/2013)، قابل دسترس در:

    https://www.aljazeera.net/news/reportsandinterviews/2013/6/14/%D8%A5%D8%B3%.

    • --- (1397)، «سفر نتانیاهو به عمان می‌تواند کانالی محرمانه میان ج.ا.ایران و رژیم صهیونیستی فراهم کند»، آفتاب‌نیور(05/08/1397)، قابل دسترس در:

    https://aftabnews.ir/fa/news/553227 –

    • --- (1397)، «جزئیات شلیک بیش از ۵۰ موشک از سوریه به ۱۰ مرکز مهم نظامی رژیم صهیونیستی/ دستور رژیم صهیونیستی برای مخفی‌نگه‌داشتن اطلاعات این حمله»، باشگاه خبرگزاران جوان (20/02/1397)، قابل دسترس در:

    https://www.yjc.news/fa/news/6528025/.

    • --- (1401)، «اینترنشنال؛ تریبونی برای رژیم صهیونیستی»، ایسنا (15/06/1401)، قابل دسترس در:

    https://www.isna.ir/news/1401061511867/%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D.

    • ---(۱۳۹۷)، «پشت پردة تهدید نتانیاهو از حملة اتمی علیه ج.ا.ایران!»، تابناک (9/06/1397)، قابل دسترس در:

    https://www.tabnak.ir/fa/news/829538/%D9%BE%D8%B4%D8%AA.

    • ---(1401)، «اصرار وزیر جنگ رژیم صهیونیستی به جنگ ترکیبی علیه ج.ا.ایران»، جوان‌آنلاین (17/01/1401)، قابل دسترس در:

    https://www.javann.ir/004XyM.

    • --- (2021)، «عملیة نطنز، تحلیلات إسرائیلیه تؤکد إصابه المنشأه بأضرار ضخمه و طهران: نحتفظ بحق الرد»، الجزیره (11/4/2021)، قابل دسترس در:

    https://www.aljazeera.net/news/politics/2021/4/11/%D8%AD%D8%A7%D8%AF%D8

     

    ب. منابع انگلیسی

    • Behravesh, Maysam(2018). Commentary: Inside Israel’s new Iran strategy (SEPTEMBER 17, 2018), Available at:

    https://www.reuters.com/article/us-behravesh-israel-commentary/commentary-inside-israels-new-iran-strategy-idUSKCN1LX1OF.

    • Clifton, Eli(2016). NORPAC Helps House Hawk Attack Iran Deal, lobelog(January 8, 2016), Available at:

    https://lobelog.com/norpac-helps-house-hawk-attack-iran-deal./

    • Jett, Dennis C. (2017). The Iran Nuclear Deal: Bombs, Bureaucrats, and Billionaires, New York: Palgrave. Available at:

    https://iramcenter-org.translate.goog/en/the-iran-nuclear-deal-bombs-bureaucrats and-billionaires- dennis-coleman                                                                                                                                      jett/?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=nui,sc

    • Halon, Eytan , Nitzan ,Alon (2019). From IDF's Iran 'project director' to medical cannabis (FEBRUARY 22, 2019) ,Available at:

    https://www.jpost.com/Israel-News/Nitzan-Alon-From-IDFs-Iran-project-director-to-medical-cannabis-581327.

    • Oborne, Peter(2013). Iran nuclear deal: ill-informed friends of Israel are refusing to face facts(November 27, 2013), Available at:

    https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/israel/10478464/Iran-nuclear-deal-ill-informed-friends-of-Israel-are-refusing-to-face-facts.html.

    • Welnthal ,Benjamin,(2018). German Jewish council urges end of Iran-Germany trade(AUGUST 22, 2018), Available at:

    https://www.jpost.com/Middle-East/German-Jewish-council-urges-end-of-Iran-Germany-trade-565144.

    • Williams, Dan(2019). Israeli spymaster sees 'one-time' chance for peace with Arabs sharing Iran worries(July 1, 2019), Available at:) Yahoo news

    https://www.yahoo.com/news/israeli-spymaster-says-one-time-122945656.html.  

    • ---(2017). Trump: Decertify Disastrous Iran Deal, Reimpose Non-Nuclear

    Sanctions, ZOA to Pres(October 11, 2017), Available at:

    https://zoa.org/2017/10/10376867-zoa-to-pres-trump-decertify-disastrous-iran-deal-reimpose-non-nuclear-sanctions.

    • ---(2011). European Friends of Israel (EFI) is a political initiative which aims to improve the overall relationship between the European Union and Israel....., efi-policy-conference.org, Available at:

    http://efi-policy-conference.org/AboutUs.aspx.