تحلیلی بر پیامدهای امنیتی نابرابری فرصت ‏های اقوام در ج.ا.ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشکده فارابی

2 کارشناس ارشد بیوتروریسم و مدرس دانشکده فارابی

3 دانشجوی دکترای امنیت ملی دانشگاه عالی دفاع ملی

4 دانشجوی دکترای روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

چکیده

قومیت و قوم‌گرایی که از تفاوت‌های ‌نژادی ناشی می‌شود همواره در بررسی‌ها و تحقیقات اجتماعی و سیاسی مؤلفه مهمی بوده که تاثیری محسوس بر امنیت ملی، توسعه و یا رشد جوامع داشته است، لذا به همین سبب این تحقیق با موضوع بررسی فرصت‌های نابرابر در میان اقوام کشور جمهوری اسلامی ایران و پیامدهای امنیتی آن، با روش توصیفی- تحلیلی وبهره گیری از ابزار گردآوری میدانی و کتابخانه‌ای، درصدد است ضمن تبیین درجه اهمیت و اولویت‌بندی هر یک از معیارها و شاخص‌های نابرابری فرصت‌های فراروی اقوام، علل و چگونگی آن را به صورت متقن پاسخ دهد. این پژوهش، در صدد پاسخگویی به این پرسش اصلی می‌باشد که آیا در میان اقوام مختلف جمهوری اسلامی ایران فرصت‌های نابرابر به وجود آمده است، اگر چنین است پیامد امنیتی آن ‌چیست؟ و راه‌کارهای حذف و یا کاهش این فرصت‌های نابرابر کدامند؟ در نهایت دستاوردها و نتایج اصیل این مقاله رسیدن به عواملی پنج‌گانه از قبیل؛ «پیاده‌سازی سیاست‌گذاری‌ اجتماعی»، «پیاده‌سازی سیاست-گذاری فرهنگی»، «پیاده‌سازی توسعه اقتصادی یکنواخت»، «پیاده‌سازی تئوری تکثرگرایی دین‌محور» و «پیاده-سازی مدیریت تنوع قومی در کشور ج.ا.ا با توجه به اسناد بالادستی» بود که این عوامل بر متغیر بررسی فرصت-های نابرابر در میان اقوام کشور جمهوری اسلامی ایران، در حد خیلی زیاد، مؤثر واقع گردیدند، لذا نتیجه فوق بر نتیجه حاصله از پرسشنامه منطبق و بر روائی و اعتبار این پژوهش افزود.

کلیدواژه‌ها


  • منابع

    الف) فارسی

    • آبراهامیان، یرواند (1393)، مقالاتی در جامعه­­شناسی ایران، ترجمۀ سهیلا ترابی­فارسیانی، چ سوم، تهران: نشر پردیس دانش.
    • اسلامی، علیرضا (1389)­، «قومیت و ابعاد آن در ایران»، فصلنامۀ علوم سیاسی، 9 (2).
    • اسمیت، آنتونی (1377)­، «منابع قومی ناسونالیسم»،فصلنامۀ مطالعات راهبردی، 1 (1).
    • اندیشه، هاشم (1396)، «جندالله و تأثیر اجتماعی و فرهنگی آن در اسلام»، تهران: همایش ملی پژوهش­های نوین در علوم رفتاری و مطالعات فرهنگی اجتماعی.
    • پیشگاهی­فرد، زهرا­؛ امیدی­آوج، مریم (1388)­، «ارتباط بین پراکندگی اقدام ایرانی و امنیت مرزها»، فصلنامۀ ژئوپلیتیک، 5 (1).
    • تقی­پور، سیدمحسن (1387)، «خاستگاه­ها و مؤلفه­های پایدار فرهنگی در امنیت ملی جمهوری اسلام»، نامۀ دولت اسلامی، 1 (3/4).
    • سیف­الهی، سیف­اله­؛ بسطامی، عیسی (1393)­، «عوامل اجتماعی مؤثر در واگرایی گروه­های قومی استان ایلام»، فصلنامۀ مطالعات جامعه­شناختی ایران، 4(15).
    • سیدامامی، کاووس­؛ هوشنگی، حمید (1395)­، «سیاست­گذاری تنوع قومی در جمهوری اسلامی ایران؛ چشم­انداز، اهداف و سیاست­های پیشنهادی»، فصلنامۀ مطلعات ملی، 17 (2).
    • شعبانی، محمود (1380)، نقش مشارکت مردم در مدیریت بحران، تهران: دانشکدۀ فرماندهی سپاه پاسداران.
    • فکوهی، ناصر (1385)، «فرهنگ ملی، فرهنگ­های قومی، جماعتی و بازار اقتصاد صنعتی»، فصلنامۀ جامعه­شناسی ایران، 7 (1).
    • فکوهی، ناصر (1389)، همسازی و تعارض در هویت و قومیت، تهران: نشر گل آذین.
    • رجب­نسب، حمید (1380)، «بررسی تئوریک توسعه، گوناگونی قومی و همبستگی ملی»، فصلنامۀ مطالعات ملی، 3 (9).
    • روشندل، جلیل (1388)، امنیت ملی و نظام بین­الملل، چ ششم، تهران: انتشارات سمت.
    • زارعی، غفار (1398)­، «نقش هویت قومی در همبستگی ملی پس از انقلاب اسلامی؛رویکردی چند­فرهنگی»، فصلنامۀ رهیافت انقلاب اسلامی، 13 (47).
    • جعفری، سیداصغر (1392)­، دیپلماسی دفاعی در اندیشه­های امام خامنه­ای (مدظلّه­العالی)، تهران: نشر دانشگاه مالک اشتر.
    • مرادیان، محسن (1389)، مبانی نظری امنیت، تهران: نشر دانشکدۀ علوم و فنون فارابی.
    • محمدزاده، حسین؛ خانی، سعید (1397)­، «زمینه­های تاریخی و اجتماعی مؤثر بر شکاف قومی در ایران»، فصلنامۀ مطالعات اجتماعی در ایران، 12 (3).
    • نصیری، حسین (1384)، «امنیت ملی پایدار»، فصلنامۀ اطلاعات سیاسی- اقتصادی، 19 (215/216).
    • نائینی، علی­محمد (1389)، «بررسی تطبیقی تهدیدهای سه­گانه؛ سخت، نیمه­سخت و نرم»، فصلنامۀ راهبرد دفاعی، 8 (30).
    • علایی، حسین (1391)، «امنیت پایدار در سند بیست سالۀ ج.ا.ا»، فصلنامۀ راهبرد دفاعی، 10 (39).
    • کریمی­مله، علی (1387)، مدیریت سیاسی جوامع چند فرهنگی، تهران: نشر مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی.
    • یوسفی­جویباری، محمد؛ صیدی­محمدی، یاسر؛ فتاحی، علیرضا (1391­)­، «نابرابری­های قومی و امنیت ملی»، فصلنامۀ مطالعات جامعه­شناسی، 4 (15).

     

    ب- انگلیسی

    • Paul R. Brass (199). sagepublications New Delhi, India ryan.S,"explaning ethnic conflict: the neglected international dimention", Review of international studies.
    • David, Robertson (1993). A dictionary of modern politics, Europa Publication Limited, 2 ends.