نقش نیروی دریایی راهبردی آجا در پشتیبانی از سیاست‌های خارجی ج.ا.ایران (مطالعه موردی دهه نود)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی امنیت ملی دانشگاه عالی دفاع ملی

2 عضو هیات علمی دانشکده فارابی

3 کارشناس ارشد بیوتروریسم دانشگاه علوم و فنون فارابی و پژوهشگر حوزه‌های دفاعی– امنیتی

4 دانشجوی دکترای روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

چکیده

هدف این مقاله بررسی نقش نیروی دریایی راهبردی آجا در پشتیبانی از سیاست­های خارجی ج.ا.ا طی سال‌های دهه90 بوده است که با تکیه‌بر منابع کتابخانه‌ای تلاش گردید ابتدا نقش­های نظامی، انتظامی، دیپلماتیک (سیاسی) و مردم یاری نداجا و همچنین سیاست خارجی ج.ا.ا تشریح و سپس با فعالیت‌های این نیرو در دریا و ساحل در بازه زمانی دهه 90 و به‌ویژه بعد از راهبردی شدن تطبیق داده شد. در این پژوهش نقش نیروی دریایی راهبردی آجا در پشتیبانی از سیاست­های خارجی ج.ا.ا با در نظر گرفتن متغیرهایی همچون حضور ناوگروه­ها در آب‌های آزاد و بین­المللی، حضور در بندرهای کشورهای دوست، حضور ناوگروه دریایی کشورهای دوست در آب‌های ج.ا.ا، برگزاری رزمایش، تأمین امنیت کشتیرانی، عملیات امداد و نجات و سفرهای مقامات نداجا به سایر کشورها و بالعکس موردبررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه‌وتحلیل سؤال‌های پژوهش نشان داد که فعالیت­های نداجا در دریا با مجموع 88.42% و فعالیت­های نداجا در ساحل با مجموع 82.95% بر اساس فرضیه­ تحقیق تأیید و به­عنوان نتیجه تحقیق عملکرد نداجا در دریا و ساحل در دهه90 در پشتیبانی از سیاست­های خارجی ج.ا.ایران مسجل گردید.

کلیدواژه‌ها


  • منابع

    الف- فارسی:

    • اکرمی نیا، محمد، (1392)، «راهبردهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دستیابی به اهداف چشم‌انداز 1404». فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 60، صفحه 55.
    • امیری، علی،(1399)، «تبیین نقش نیروی دریایی در قدرت دریایی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه ژئوپلیتیک. شماره 57، صص 138 تا 182. 
    • ایرانی، شهرام، آهنگری، عرفان، (1396). دیپلماسی و اقتدار دریایی در آب‌های بین­المللی و آزاد، تهران، تهران: انتشارات دفتر پژوهش­های نظری و مطالعات راهبردی نداجا.
    • ایزدی، بیژن،(1384). درآمدی بر سیاست خارج ج.ا.ایران، مؤسسه بوستان کتاب، چاپ پنجم.
    • آقاجانی، احمد؛ عسگری، محمود، (1390)، «قدرت افکنی نیروی دریایی راهبردی آجا»، ماهنامه اطلاعات راهبردی. شماره 102، صفحه 20.
    • آهنگری، عرفان؛ شایگان، رامین (1396). دیپلماسی دریایی و امنیت اقیانوس هند، تهران، تهران: انتشارات دفتر پژوهش­های نظری و مطالعات راهبردی نداجا.
    • آهنگری، عرفان، شایگان، حمید رامین، (1391). نیروی دریایی راهبردی ارتش ج.ا.ایران از دیدگاه رسانه (عملکرد رسانه­ای سال 1391)، تهران: انتشارات فرماندهی پشتیبانی نداجا.
    • آهنگری، عرفان؛ شایگان، حمید رامین، (1394). دیپلماسی دریایی نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران و بازتاب­های جهانی، تهران: انتشارات دفتر پژوهش­های نظری و مطالعات راهبردی نداجا.
    • بختیاری، مهدی، (1396). عبور از مدار صفر درجه (روزشمار یک خبرنگار در مأموریت با ناوگروه 33 نیروی دریایی ارتش)، تهران: انتشارات چاپ اول.
    • بیات، هادی، (1394). بر عرشه کشتی افتخار، تهران: انتشارات دفتر پژوهش‌های نظری و مطالعات کاربردی نداجا.
    • بیبلیس، جان؛ (1383). استراتژی در جهان معاصر مقدمه‌ای بر مطالعات استراتژیک، (کابک خبیری، مترجم). تهران: انتشارات ابرار معاصر.
    • بی­نا، (1393)، «تأملی شناختی بر دیپلماسی دفاعی و ملاحظات امنیتی و حفاظتی آن»، گزارش کاربردی پژوهشکده مطالعات کاربردی فارابی. شماره 30، صفحه 13.
    • بی­نا، (1395)، «نیروی دریایی راهبردی»، ماهنامه صف. شماره 427، صص 56 تا 59.
    • حمودی، نادر، (1393). ارتقاء کارایی یگان­های شناور نداجا در عملیات تجسس و نجات دریایی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دافوس آجا، تهران، ایران.
    • خانزادی، حسین، طالعی پور، محمدرضا، (1398)، «الگوی توسعه نقش‌های نیروی دریایی ارتش ج.ا.ایران» فصلنامه علمی راهبردی دفاعی، سال هفدهم، شماره 68، صص 49 تا 82 .
    • سیاری، حبیب‌الله، طحانی، غلامرضا، (1394)، «راهبردها وقدرت دریایی»، انتشارات دافوس آجا، چاپ پنجم.
    • سیاری، حبیب­اله؛ خانزادی، حسین، (1394)، «الگوی توسعه نقش‌های نیروی دریایی ارتش ج.ا.ایران با تاکید بر تدابیر فرماندهی معظم کل قوا (مدظله­العالی)»، همایش تبیین اهمیت دریا. صص 45 تا 66.
    • سیفی، بهزاد؛ همتی، سید براهیم، (1399)، «دیپلماسی دفاعی - دریایی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر عملکرد نیروی دریایی راهبردی»، فصلنامه دیپلماسی دفاعی دریایی. صص 143 تا 163.
    • کوشکی، محمدصادق، (1393)، «سیگنال رزمایش برای مخاطبان خاص، بررسی اجمالی بزرگ‌ترین و بی­سابقه­ترین رزمایش ارتش (محمد رسول­الله ص)»، روزنامه جوان. تاریخ 11/10/93.
    • متقی، ابراهیم؛ اکرمی نیا، محمد، (1391)، «شاخص­ها و عملکرد سیاست خارجی ج.ا.ایران در افق چشم‌انداز 1404»، فصلنامه مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی. شماره، صفحه 106.

    ب- انگلیسی:

    • Allen & Unwin, (1985), Law, Force & Diplomacy at sea, By Ken Booth. Winchester, Mass, p.231
    • Kevin Rowlands,(2012), Naval war college review, decided preponderance at sea, Naval Diplomacy in Strategic Thought, , Royal Navy, Autumn, Vol. page 65.
    • Russ Crane, (2010), Australian maritime doctrine, Ran doctrine, Ao, csm, Ran Chief of Navy, page 99.

    ج- مصاحبه­ها:

    • دریادار غلامرضا خادم­بیغم، ر.گروه ارزیابی نداجا.
    • دریادار حسین خانزادی، فرمانده سابق نداجا.
    • دریادار دوم سیدمحمود موسوی معاون عملیات آجا.
    • دریادار دوم ناصر داداشی رئیس سابق دفتر پژوهش­های نظری و مطالعات راهبردی نداجا.
    • سرتیپ دوم دکتر محمد اکرمی نیا معاون هماهنگ کننده عقیدتی سیاسی آجا.
    • دریادار دوم سید امید گلستانه مشاور فرماندهی نداجا.
    • دریادار دوم علی‌اکبر اخگر مشاور فرماندهی نداجا.

    د- منابع اینترنتی: