راهبردها، الزامات و راهکارهای همکاری بین‌المللی ج.ا.ایران. در فضای سایبر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه عالی دفاع ملی

2 دکتری مدیریت راهبردی فضای سایبر گرایش امنیت سایبری دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

همکاری بین‌المللی در فضای سایبر ناظر به مشارکت در فرایندهای تعریف شده در سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای فعال در زمینه فضای سایبر و نیز حضور در اسناد و معاهدات دوجانبه، چندجانبه و بین‌المللی مرتبط با این فضا است. شرایط خاص ج.ا.ا. الزاماتی را برای موضوع همکاری بین‌المللی کشور در فضای سایبر به وجود آورده است. که لازم است راهبردها و الزامات بطور دقیق تعیین گردند تا با مشارکت و حضور در مجامع بطور حداکثری منافع ملی محقق شود و از مضرات احتمالی مشارکت در اسناد و پیمان‌نامه‌های بین‌المللی جلوگیری بعمل آید. پژوهش «توسعه‌ای-کاربردی» حاضر شاخص‌ها و الزامات همکاری بین‌المللی ج.ا.ا. در فضای سایبر را مورد مداقه قرار داده است. بر همین اساس در پژوهش حاضر، مبانی نظری مورد واکاوی قرار گرفت و به روش نظریه‌پردازی داده بنیاد، عوامل اثرگذار احصاء ‌گردید. سپس از طریق پرسشنامه تحلیلی و برگزاری مصاحبه کانونی فرضیه‌ها مورد ارزیابی واقع و تصحیح گردید. پرسشنامه‌ای براساس طیف لیکرت تنظیم گردید و پس از انجام روایی سنجی آن، با آلفای کرونباخ 812/0 از پایایی مطلوبی برخوردار بود. سپس با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار اسمارت پی‌ال‌اس، داده‌های حاصل از پرسشنامه و با روش حداقل مربعات جزئی، تجزیه‌وتحلیل و برازش کلی مدل معادل 0.579 بوده و چون از 0.36 بیشتر است، برازش مدل را قوی ارزیابی می‌کنیم.

کلیدواژه‌ها


  • منابع

    الف- فارسی

    • ‏‫‏‫پایداری ملی (۱۳۹۱). نگاهی متفاوت به سایبر، دوم دی، قابل دسترسی در: ‪https://paydarymelli.ir/fa/news/1055/.
    • تسنیم (۱۳۹۹). «شیوه حکمرانی فضای مجازی در فرانسه»، خبرگزاری تسنیم، هفتم آذر.
    • ‏‫تقی‌زاد، مهرداد (۱۳۹۵). سازمان‌های بین‌المللی و قاعده‌مندسازی فضای سایبری. تهران: خرسندی.
    • ‏‫خوشنویس، یاسر (۱۳۹۸الف‌). حکمرانی چند ذی‌ربطی فضای مجازی، پژوهشگاه مرکز ملی فضای مجازی.
    • ‏‫خوشنویس، یاسر (۱۳۹۸ب‌). حکمرانی فضای سایبری در کشور هند. تهران: پژوهشگاه مرکز ملی فضای سایبری- گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
    • ‏‫رامک، مهراب (۱۳۹۸). الگوی راهبردی همکاری‌های بین‌المللی برای ارتقاء امنیت فضای مجازی بر اساس منافع ملی جمهوری اسلامی ایران و با رویکرد مبارزه با جرائم سایبری. پایان‌نامه دکتری، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
    • ‏‫رامک، مهراب، و محمدی، علی (۱۳۹۹). «ارائه مدل مفهومی همکاری‌های بین‌المللی با رویکرد تقویت دفاع سایبری کشور (بر اساس نظریه‌پردازی داده‎بنیاد)»، فصلنامه علمی امنیت ملی، 10(37)، 7-42.
    • ‏‫زنگی‌آبادی، یونس (۱۳۹۶). چالش‌های پیش روی ایالات‌متحده در مواجهه با حکمرانی و امنیت سایبری جهانی. تهران: شرکت انتشارات کیهان.
    • ‫سلطانی، نصرالله (۱۳۹۹). نگاهی به رقابت‌های سایبری در جهان و بنبست در گروه کارشناسان دولتی، قابل دسترسی در: https://tfpsq.net/.
    • ‏‫شعبانی، یحیی (۱۳۹۸). حکمرانی فضای سایبری در کشور آلمان. پژوهشگاه مرکز ملی فضای سایبری- گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
    • ‏‫صدیق بنای، هلن (۱۳۸۵). «مفاهیم: فضای سایبر چیست؟»، قابل دسترسی در: ‪https://www.hamshahrionline.ir/news/4411‎
    • ‏‫عاملی، سعیدرضا (۱۳۹۷). الگوی حکمرانی دوفضایی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
    • ‏‫قنبری باغستان، عباس (۱۳۹۸). حکمرانی فضای سایبری در کشور مالزی. تهران: پژوهشگاه مرکز ملی فضای سایبری- گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
    • ‏‫کریمی قهرودی، محمدرضا، و زارعی، وحید (۱۳۹۹). حاکمیت فضای سایبری. تهران: موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی.
    • ‏‫کشاورز، حسن، و همکاران. (۱۴۰۱). الگوی مشارکت جمهوری اسلامی ایران در نظام حاکمیتی بین‌المللی فضای سایبر. پایان‌نامه دکتری. تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
    • ‏‫گوترش، آنتونیو (۲۰۲۱). «متن سخنرانی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در مجمع عمومی سازمان ملل متحد.»
    • ‏‫محمدی، حافظ (۱۳۹۹). «چالش‌های حکمرانی فضای مجازی و ارائه راهکارها برای جمهوری اسلامی ایران». دومین همایش ملی حکمرانی اسلامی، 20 آبان.

     

    ب- انگلیسی

    • General Assembly (2021). “Group of Governmental Experts on Advancing Responsible State Behaviour”, In Cyberspace in the Context of International Security. United Nations.
    • Henriksen, . (2019). “The end of the road for the UN GGE process: The future regulation of cyberspace”, Journal of Cybersecurity, 5 (1), PP. 1-9.
    • (2023, February 19). Bylaws Archives.
    • (2018). Global Cybersecurity Index (v3). ITU.
    • Ministry of Foreign Affairs, the People’s Republic of China. International Strategy of Cooperation on Cyberspace (2017).
    • Mueller, M. L. (2019). “Against Sovereignty in Cyberspace”, International Studies Review, 22 (4), PP. 779-801.
    • Peace and Freedom. (2023, February 19). Open-ended Working Group on security of and in the use of information and communications technologies (2021-2025).
    • Taylor, E., Hoffmann, S. (2019). EU–US Relations on Internet Governance. Chatham House, The Royal Institute of International Affairs.
    • (2023, February 19). Open-ended Working Group.