چالش های تنظیم گری رمز ارزها در جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی مقطع دکتری مدیریت راهبردی فضای سایبری دانشگاه وپژوهشگاه عالی دفاع ملی وتحقیقات راهبردی

2 عضو هیئت علمی پژوهشگاه ارتباطات وفناوری اطلاعات

3 دبیر وپژوهشگر ارشد گروه مدیریت راهبردی فضای سایبر دانشگاه عالی دفاع ملی

4 دانش آموخته مقطع دکتری امنیت ملی دانشگاه وپژوهشگاه عالی دفاع ملی وتحقیقات راهبردی

چکیده

رمز ارزها در سالهای اخیر به عنوان یک عنصر «حامل ارزش» و رقیب جدی برای روش های مرسوم مبادلات مالی، در بسیاری از کشورها به صورت رسمی و یا غیر رسمی مورد استفاده قرار گرفته اند. رمزارزها یکی از مهمترین کاربردهای فناوری زنجیره بلوکی هستند که در کنار فرصت ها و نقاط قوت خود، با مجموعه ای از ضعف ها و تهدیدها نیز همراه می باشند. چالش های منتسب به رمزارزها، سبب شده تا بسیاری از کشورها نتوانند موضع گیری مناسبی برای تنظیم گری در این حوزه داشته باشند. هدف این تحقیق مفهوم شناسی و همچنین شناسایی چالش های تنظیم گری رمز ارزها در کشورمان می باشد. در این مقاله با جمع آوری اطلاعات مورد نیاز به روش کتابخانه ای و میدانی، ضمن شناسایی چالش های موجود، نتیجه در قالب یک مدل مفهومی ارایه و با رجوع به نظر خبرگان از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته و کمی سازی نظرات واصله با شاخص اجماع مورد سنجش قرار گرفته است. روش نمونه گیری برای انجام این مصاحبه، از نوع هدفمند قضاوتی و گلوله برفی بوده که تا اشباع نظری ادامه پیدا کرده و به دوازده نفر حجم نمونه رسیده است. نتایج تحقیق موید این موضوع می باشد که «تضعیف نهاد های حاکمیتی مالی ونظارتی» دارای بیشترین چالش تنظیم گری بوده، همچنین فرآوانی چالش های تنظیم گری پیرامون رمزارزها در کشور به ترتیب در حوزه های «حاکمیت/دولت»، «مردم» و «کسب وکارها» متمرکز می باشد.

کلیدواژه‌ها


  • منابع

    الف- فارسی

    • امامیان، سید محمدصادق؛ ذوالفقاری؛ امیراحمد؛ محمدزاده، احسان؛ و زمانیان، مرتضی (1397). نظام ملی تنظیم گری، مفهوم تنظیم گری و ارتباط آن با نظام حکمرانی. دفتر مطالعات اقتصاد بخش عمومی (گروه مدیریت و تشکیلات)، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
    • ایلیا (1400). رمز ارزها و فرصت تاریخی کشور ما. تهران:شرکت مشاوره مدیریت ایلیا.
    • باباپور، محمد؛ جوادی، امیر (1399). «ضرورت مقررات گذاری ارزهای دیجیتال و تبیین موانع ساختاری»، فصلنامه اندیشه حقوقی، 1 (1)، 13-23.
    • باقرزاده، خجسته (1400). «بررسی تضاد رفتاری ذینفعان اصلی کاربری فضای مجازی»، دوفصلنامه دین و سیاست فرهنگی، 8 (17)، 32-7.
    • بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1397). الزامات و ضوابط فعالیت در حوزه رمز ارزها در کشور. تهران: معاونت فناوری‌های نوینبانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
    • تفضلی، طلا؛ عرب سرخی، ابوذر؛ غفاری، فریبا؛ و بحرالعلوم، مرجان (1399). زنجیره بلوکی: مفاهیم پایه، کاربردها، تهدیدها و مخاطرات امنیتی. تهران: انتشارات آوای قلم.
    • خلیلی شورینی، سیاوش (1390). روش‌های پژوهش آمیخته (با تأکید بر بومی‌سازی). تهران: انتشارات یادواره کتاب.
    • خوشخوی، مهدی (1399). مخاطرات، فرصت‌ها و سیاست‌گذاری در خصوص رمز ارزها. تهران: گزارش پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام.
    • رجبی، ابوالقاسم (1397). ارز مجازی: قانون‌گذاری در کشورهای مختلف و پیشنهادها برای ایران. دفتر مطالعات ارتباطات و فناوری‌های نوین (گروه فناوری اطلاعات و ارتباطات)، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
    • رحیمی، فتح‌الله؛ شریفیان، سحر (1399). «موقعیت رمز ارزهای دیجیتال در نظام ملی و بین‌المللی»، دوفصلنامۀ حقوق قراردادها و فناوری‌های نوین، 1 (1)، 1-22.
    • رستمی، علی؛ جلالی فراهانی، غلامرضا؛ کاووسی، حمیدرضا (1400). «شناسایی تأثیرات به‌کارگیری رمز ارزها بر جنبه‌های اقتصادی امنیت ملی»، فصلنامه علمی مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، 14 (54)، 155-133.
    • رنجبر فلاح، محمدرضا؛ فروغی، مهدی (1399). «واکاوی فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در روند قانون‌گذاری فناوری بلاکچین و رمز ارزینه‌ها در ایران مبتنی بر مدل PES»، اقتصاد دفاع و توسعه پایدار، 5 (17)، 158-133.
    • شاکری، محمدعلی؛ خوشخو، مهدی (1398). پدیده رمز ارز: مخاطرات، فرصت‌ها و نحوه سیاست‌گذاری. گزارش معاونت علمی پژوهشی پژوهشکده تحقیقات راهبردی گروه پژوهش‌های اقتصادی، تهران: دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام.
    • شاهچرا،مهشید؛ طاهری، ماندانا؛ و فرجی، مرجان (1402). چهارچوب مقررات گذاری رمز ارزها در ایران: بررسی رویکردهای بین‌المللی و ارائه پیشنهاد. تهران: پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
    • عرب‌سرخی، ابوذر؛ فرازمند، عاطفه؛ و فولادی، ساناز (1399). شناخت اکوسیستم فناوری زنجیره بلوکی. تهران: انتشارات آوای قلم.
    • عسکری، سجاد (1400). «نسبت شناسی ارز و رمز ارز در نظام تقنینی ایران»، مجله حقوقی دادگستری، 85 (113)، 263-283.
    • فامیل‌ دشتی، زهره؛ عروجی، ترانه (1396). «رگولاتوری و پول رمزی»، در همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت. تهران: مرکز هفتمین همایش‌های بین‌المللی برج میلاد.
    • فرقان‎دوست حقیقی، کامبیز؛ نداف؛ رضوانه (1397) «مروری بر رمز ارزها، فرصت‌ها و تهدیدات»، رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 7 (2)، 61-74.
    • فیروزآبادی، سید ابوالحسن (1399). تحول در عصر فضای مجازی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) و پژوهشگاه فضای مجازی.
    • گل‌میرزایی، زهرا؛ عرب‌سرخی، ابوذر؛ معزکریمی، زهرا؛ زمانی، سیما؛ و عبداللهی؛ فاطمه (1398). نگاهی تحلیلی بر معماری فناوری زنجیره بلوکی و بررسی پلتفورم‌های منتخب. تهران: انتشارات آوای قلم.
    • مظفری‌فرد، مجتبی؛ حمزه، رها؛ شکاری، لیلا؛ پرورده، راضیه؛ دیهول، مریم (1397). مقدمه‌ای بر زنجیره بلوک. تهران: شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت (شاپرک).
    • موگایار، ویلیام (1397). کسب‌وکار بلاکچین استفاده از نسل بعدی فناوری اینترنت: از حرف تا عمل. ترجمه پیمان رحمانی. تهران: انتشارات راه پرداخت.
    • نشریه الکترونیکی آنلاین اطلاعات (1400). ارزهای مجازی؛ نگاهی به مزیت‌ها و چالش‌های ارزهای دیجیتالی.
    • نوری، مهدی؛ نواب‌پور، علیرضا (1397). مقدمه‌ای بر تنظیم‌گری رمزینه ارزها در اقتصاد ایران. دفتر مطالعات اقتصادی گروه بازارهای مالی، ویرایش اول، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
    • وان لین وانگ، آریس (1398). اقتصاد کریپتو بلاکچین، رمز ارز و اقتصاد توکن چگونه دنیای مالی را دگرگون می‌کنند. ترجمه علیرضا نواب‌پور و محمدرضا قدوسی، تهران: انتشارات راه پرداخت.

     

    ب- انگلیسی

    • Ganesh, Shiva (2023). “Top 10 Major Crypto Adoption hallenges in 2023”, In: analyticsinsight, At: https://www.analyticsinsight.net/.
    • Hammond, Susannah; Ehret, Todd (2022). Cryptocurrency Regulations by country, Thomson Reuters
    • Katarzyna, Ciupa (2019). Cryptocurrencies:Opportunities, Risks and Challenges for Anti-Corruption Compliancr Systems, anti-corruption in the context of the OECD Global Anti-Corruption & Integrity Forum
    • https://triple-a.io (Crypto Ownership Data)
    • PwC (2023). Global Crypto Regulation Report.