درس آموخته‌های توافقات حقوقی دریای خزر از منظر ژئوپلیتیکی با تاکید بر بعد سیاسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیای نظامی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 دانشیار گروه مدیریت دانشگاه فرماندهی و ستاد، تهران، ایران

4 دانشیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

دریای خزر، دریای است بسته‌ای که تا به امروز رژیم حقوقی آن تعیین نشده است. مشکل اصلی عدم استقرار رژیم حقوقی خزر، ریشه در شرایط جغرافیایی آن دارد. کنوانسیون 2891، استقرار رژیم حقوقی دریاهای بسته را در اختیار کشورهای ساحلی آن گذاشت. عدم اتفاق نظر در چگونگی تحدید حدود، خزر را به یکی از مناطق بحرانی تبدیل کرد. شرایط خاص ژئوپلیتیکی بعد از فروپاشی شوروی، زمینه ساز قلمروسازی، حوزه نفوذ، رقابت بین قدرت‌های منطقه‌ای گردید.توافقات گذشته و همکاری‌های منطقه‌ای از جمله تعیین رژیم حقوقی را به چالش کشید و توانست آن را به تأخیر بیاندارد. هدف پژوهش حاضر تبیین ژئوپلیتیکی درس آموخته های حقوقی حوزه خزر است.
مقاله پیش رو به دنبال بررسی تجربیات و درس آموخته های مربوط به توافقات حقوقی دریای خزر با تمرکز بر جنبه های سیاسی آن است. رویکرد حاکم بر تحقیق کیفی بوده و نوع آن از نظر هدف کاربردی و روش اجرای آن تحلیل محتوای کیفی می باشد. روش گردآوری داده‌ها و اطلاعات مبتنی بر روش کتابخانه‌ای بوده و از دیدگاه خبرگان حوزه تحقیق جهت تایید مضامین استخراج شده بهره گرفته شده است. یافته های پژوهش بیانگر وجود شش حوزه اصلی مرتبط با درس آموخته های توافقات حقوقی دریای خزر است. نتایج تحقیق نشان داد درس آموخته های توافقات سیاسی حوزه خزر در شش بعد حفظ استقلال سیاسی، معاهدات بین المللی، روابط دیپلماتیک، همکاری های سیاسی، تعیین سرحدات و قوانین حقوقی بین المللی مضامین استخراج شده در خصوص توافقات بوده است

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • منابع

    الف- فارسی

    • حافظ‎‌نیا، محمدرضا؛ مجتهدزاده، سپنتا؛ پردشتی، حسن (1398). «تبیین نقش عوامل ژئوپلیتیکی بر استقرار رژیم حقوقی دریای خزر»، فصلنامه بین‌المللی ژئوپلیتیک، 15(1)، 1-22.
    • صمدزاده صابر، مجید؛ احمدی‌پور، زهرا؛ حافظ‌نیا، محمدرضا (1399). «تکامل و عقلانیت ژئوپلیتیک منطقه خزر: استقرار رژیم حقوقی و الگوی رفتاری تعامل و همگرایی»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، 111، 85-115.
    • ساداتیان، سید جلال (1398). «رژیم حقوقی دریای خزر و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه امنیت ملی، 9(34)، 311-345.
    • ابراهیمی کیاپی، هادی (1398). «ارزیابی رژیم‌های حقوقی و الگوی کنش راهبردی ج.ا.ایران در دریای خزر (منافع ملی، کنترل منطقه‌ای، توزیع سرزمینی و همکاری‌های چندجانبه)»، آموزش علوم دریایی، 6(1)، 99-109.
    • رحمانی فضلی، عبدالرضا (1384). «ژئوپلیتیک دریای خزر با تأکید بر رژیم حقوقی آن»، فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 4(4)، 47-67.
    • نیومن، ویلیام لاورنس (1389). شیوه‌های پژوهش اجتماعی، رویکردهای کمی و کیفی. ترجمه حسن دانایی‌فرد و سید حسین کاظمی، تهران: انتشارات سمت، جلد اول.

     

    ب- انگلیسی

    • Braun, V & Clarke, V.(2006). “Using thematic analysis psychology”, Qualititive Reserch in psychology, Vol. 3 No. 2. PP 77-101.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار