تاثیر فضای مجازی و مرکز اعتدال عربستان سعودی بر سیاست منطقه‌ای عربستان از ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۳

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مطالعات منطقه دانشگاه تهران

2 استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

در دهه‌های اخیر اختراع «شبکه‌های اجتماعی» و ظهور مفاهیم جدیدی همچون «کلان‌داده» و «هوش مصنوعی» تمام جنبه‌های زندگی بشری را متحول کرده است. در این راستا، کشورهای مختلف، با درک اهمیت فضای مجازی، کلان‌داده، هوش مصنوعی و پردازش ماشینی، اقداماتی را در این زمینه آغاز کرده‌اند؛ عربستان از پیشروهای این حوزه است که با بهره‌گیری از مشاوران غربی، تحولات عمیقی را در این حوزه به وجود آورده است. هدف از این پژوهش، تحلیل تأثیر فضای مجازی و هوش مصنوعی بر سیاست منطقه‌ای عربستان است. بر این اساس سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که تأثیر فضای مجازی، هوش مصنوعی و تاسیس نهادهایی نظیر مرکز اعتدال چگونه بر سیاست منطقه‌ای عربستان در غرب آسیا طی سال‌های 2010 تا 2023 تأثیرگذار بوده است؟ نگارنده معتقد است ظهور فضای مجازی و تولید کلان داده و نیز پیشرفت فناوری‌ هوش مصنوعی، رویکردهای سیاسی و حکمرانی را دچار تغییر کرده است و در همین مسیر، عربستان با استفاده از فناوری‌های جدید همچون هوش مصنوعی و فضای مجازی و تأسیس نهادهایی همچون مرکز اعتدال توانسته است بخشی از نقاط ضعف خود (همچون عدم برخورداری از محبوبیت در سطح منطقه به دلیل افراط‌گرایی و غیره) را جبران کرده و قدرت راهکنشی و به تبع آن نفوذ خود در سطح منطقه را افزایش دهد. این تحقیق بر اساس روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و در چگونگی استفاده از کلان‌داده در شناسایی الگوهای رفتاری به نگارش در آمده است.

کلیدواژه‌ها


  1. منابع

    الف- فارسی

    • بشیر، حسن؛ تمدن، امیررضا؛ میرشکاری سلیمانی، امین (1401). دستکاری اجتماعی خصمانه؛ راهبرد نوین تأثیرگذاری بر افکار عمومی (مطالعه موردی اقدامات عربستان سعودی در توییتر با روش تحلیل شبکه اجتماعی)، مطالعات رسانه های نوین، شماره 32.
    • حریری، رحمان؛ رستمی، فرزاد؛ عبدعلی، حیدر (1402). راهبردهای هوش مصنوعی در عربستان و امارات و پیامدهای آن بر امنیت منطقه‌ای بین النهرین (مطالعه موردی عراق)، مطالعات سیاسی بین النهرین، شماره 3.
    • ذوالقدرپور، اسلام (1401). دست برتر عربستان در نبرد رسانه ای با ایران، دیپلماسی ایرانی، قابل دسترس از: http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/2014991/
    • سهیلی مقدم، سید مهدی (1399). واکاوی حاکمیت دولتبر فضای مجازی؛ مطالعه موردی عربستان در مواجهه با معارضان، دو فصلنامه علمی مطالعات بیداری اسلامی، شماره 1.
    • کرمی، کامران (1402). مسئله ها و بایسته های استراتژیک عربستان سعودی در سال 2023، فصلنامه علمی مطالعات خاورمیانه، شماره 4.
    • همتی وینه، حدیث؛ رستمی، فرزاد؛ احمدیان، قدرت (1402). هوش مصنوعی و آینده رقابت های منطقه‌ای خاورمیانه، فصلنامه علمی مطالعات خاورمیانه، شماره 3.

    ب- عربی

    • أولاین، فیونوالا نی (2022). تقریر فی شأن تأثیر مکافحة الإرهاب على صنع وبناء واستدامة السلام ومنع النزاعات وحلها، قابل دسترس از: https://www.ohchr.org/sites/default/files/documents
    • جمال‌الدین العزب، هیه. (2022). العلوم السیاسیة ما بین تأثیر تقنیات الذکاء الاصطناعی ومراجعة أرکان ووظائف مفهوم الدولة وبنیة النظام العالمی. مجلة کلیة الاقتصاد والعلوم السیاسیة، 23(1), 103-150.‎
    • الخلیج أونلاین (2024). سباق الذکاء الاصطناعی.. کیف عزز من أهمیة منطقة الخلیج، https://khaleej.online/YWxjzo
    • وکالة الأنباء السعودیة (2024). عرضت جهود المملکة العربیة السعودیة فی مجال الذکاء الاصطناعی والاقتصاد الحیوی فی اجتماع علمی فی ریو دی جانیرو، قابل دسترس از: https://scholar.google.com/scholar?hl

     

    ج- انگلیسی

    1. Gantz, J., & Reinsel, D. (2011). The 2011 digital universe study: Extracting value from chaos. IDC: Sponsored by EMC Corporation.
    2. Gantz, J. (2011). Extracting Value from Chaos. The IDC iView. http://idcdocserv. com/1142.
    3. Sanger, D. E., & Shanker, T. (2014). NSA devises radio pathway into computers. The New York Times, 1(15), 2014.
    4. Couch, N., & Robins, B. (2013). Big data for defence and security. Occasional Paper, Royal United Services Institute, 801-23.
    5. Graham, M. (2012). Big data and the end of theory. The Guardian, 9(03).
    6. Biddle, P., England, P., Peinado, M., & Willman, B. (2002, November). The darknet and the future of content distribution. In ACM Workshop on digital rights management (Vol. 6, p. 54).
    7. Financial time (2024), Saudi fund invests in China effort to create rival to OpenAI, https://www.ft.com/content/87a40ffe-c791-4c90-8123-3
    8. Moore, A (2023), How AI Could Revolutionize Diplomacy, https://foreignpolicy.com/2023/03/21/
    9. Mughal, A. A. (2018). Artificial Intelligence in Information Security: Exploring the Advantages, Challenges, and Future Directions. Journal of Artificial Intelligence and Machine Learning in Management, 2(1), 22-34.
    10. Sokmen, A. inci (2019). The Effect of Artificial Intelligence Technology on Politics and International Relations, Researchgate, January At: esearchgate.net/publication/363070648_The_Influence_of_Artificial_Intelligence_on_the_Productivity_and_Customer_Satisfaction_in_the_Aviation_Industry.
    11. Polyakova, A., & Boyer, S. P. (2018). The future of political warfare: Russia, the West, and the coming age of global digital competition, The Brookings Institution, March At: https://www.brookings.edu/research/the-future-of-political-warfare-russia-the-west-and-thecoming-age-of-global-digital-competition/
    12. Morgan, F. E., Boudreaux, B., Lohn, A. J., Ashby, M., Curriden, C., Klima, K., & Grossman, D. (2020). Military applications of artificial intelligence. Santa Monica: RAND Corporation.
    13. Victoria, A. (2019). Cyber security and artificial intelligence, Researchgate, May. At: https://www.researchgate.net/publication/333371302_Cyber_security_and_artificial_intellige nce.
    14. Etidal (2019), "The Global Center for Combating Extremist Ideology", Available at: https://etidal.org
    15. Abdoalfatah, Fateme al-Zahra (2017)," Strategies of Ideological Confrontation of Extremism", Available at: https://futureuae.com/cart/Mainpage/Item/2941/etidalstrategies-of-ideological-confrontation-of-extremism
    16. The AI Index Report. (2021). Stanford University.