نقش سوء ادراک در منطق محاسباتی دستگاه‌های اطلاعاتی امریکا و رژیم صهیونیستی مطالعه موردی: غافلگیری در عملیات 7 اکتبر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده پیامبر اعظم

2 گروه مطالعات منطقه ای

چکیده

در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ رژیم صهیونیستی با حمله نیروهای حماس از نوار غزه، غافلگیر شد. ناتوانی دستگاه اطلاعاتی امریکا و اسرائیل در تشخیص حمله حماس و هشداردهی قبل از وقوع آن سؤالات زیادی را درباره توانمندی‌های جامعه اطلاعاتی، به‌ویژه اداره اطلاعات نظامی (آمان) و آژانس امنیتی اسرائیل (شاباک) و سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده(سیا) ایجاد می‌کند. در همین راستا، سؤال اصلی این مقاله این است که چرا دستگاه اطلاعاتی رژیم صهیونیستی دچار چنین غافلگیری شده است؟ دستگاه اطلاعاتی این رژیم با وجود برخورداری کامل از پشتیبانی علمی و فناوری اطلاعات آمریکایی ضمن اینکه از تقویت‌ نیروهای حماس آگاهی داشت، اما چنین ارزیابی می‌کرد که این گروه اهداف خود را تغییر داده و به دنبال استقرار حکومت در غزه است. در این پژوهش به روش توصیفی نقش سوءادراک در منطق محاسباتی جامعه اطلاعاتی اسرائیل و سنتکام را اینگونه تحلیل می‌کنیم که به این نتیجه رسیده بودند حمله حماس با توجه به تحریک ضدحمله توسط نیروهای اسرائیلی، محتمل نخواهد بود و حتی اگر این سازمان قصد چنین اقدامی را داشته باشد، آن‌ها از قبل هشدارهای لازم را دریافت خواهند کرد. با این حال، در صبح روز ۷ اکتبر اسرائیل بدون آن که از مقاصد حماس اطلاعی داشته باشد، با این حمله غافلگیر شد. این غافلگیری، یک خطای استراتژیک در منطق محاسباتی دستگاه اطلاعاتی این رژیم بود که شکست سیاست عادی‌سازی ایالات متحده را نیز در پی داشت.

کلیدواژه‌ها


  • منابع

    الف- فارسی

    • پورحسن، ناصر(1402)، «پیامدهای عملیات طوفان الأقصی بر توافق ابراهیم». . مطالعات راهبردی جهان اسلام، 95، صص. 68-53.
    • تاجیک، هادی و محمدی‌منیع، احسان (1400). تهاجم اطلاعاتی؛ مفاهیم، مبانی و رویکردها. تهران: موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه جامع امام حسین(علیه‌السلام)
    • جوزف، یوری بار (1399). مداخله اطلاعات در سیاست کشورهای دموکراتیک. تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشکده اطلاعات و امنیت ملی.
    • قاضی‌زاده، علیرضا (1399). «غافلگیری راهبردی و حکمرانی امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه مطالعات راهبردی. سال 23، شماره چهارم، صص. 174-147.
    • کلارک، رابرت ام و میتچل، ویلیام ال (1399) فریب، ضدفریب و ضداطلاعات.(مترجمان: احسان محمدی منیع و حسین عربیان). تهران: موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه جامع امام حسین(علیه‌السلام)
    • کلهر، رضا (1381). «اطلاعات در جنگ نامتقارن: درسی از یازدهم سپتامبر». مجله سیاست دفاعی. 38و39: صص 52-31.
    • گنجیان مقدم، علیرضا و جعفری، علی‌اکبر (1403)، «تقابل سیاست خارجی ایران-آمریکا در قبال رژیم صهیونیستی در غرب آسیا (تاکید بر عملیات ٧ اکتبر و وعده‌ی صادق)»، فصلنامه محیط‌شناسی راهبردی جمهوری اسلامی ایران، 28،3: صص 46-9.
    • مارین، استفان (1394). بهبود تحلیل اطلاعات: پلی میان دانش و عمل. (مترجم: امیر مصطفوی). تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشکده اطلاعات.
    • محمدی منفرد، حسن(1402). «بررسی نتایج عملیات طوفان الاقصی بر اساس دکترین نظامی رژیم صهیونیستی». فصلنامه محیط‌شناسی راهبردی جمهوری اسلامی ایران. 1، صص 201-173
    • مشیرزاده، حمیرا؛ افراسیابی، شایان (1396). رویکرد ادراکی در تحلیل سیاست خارجی. تهران: بنیاد حقوقی میزان.
    • مقوّمی، امیررضا(1403)، «واکاوی پیامدهای طوفان‌الاقصی بر امنیت ملی رژیم صهیونیستی». فصلنامه محیط‌شناسی راهبردی جمهوری اسلامی ایران. 26،1: صص 48-9.
    • میرمحمدی، مهدی(1402). سازمان‌های اطلاعاتی و سیاست خارجی: مطالعه موردی نقش سازمان سیا در سیاست خارجی امریکا. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر
    • نادری، علیرضا (1404). الگوی تهاجمی تغییر منطق محاسبات ایالات متحده در قبال ایران. رساله دکتری، دانشگاه جامع امام حسین علیه‌السلام
    • والتز، اداوارد (1390). عملیات و اصول جنگ اطلاعات. ترجمه جانگذاز، غلامعلی. تهران: دانشکده امام باقرعلیه‌السلام
    • هندل، مایکل (1389). جنگ، راهبرد و اطلاعات. (مترجمان: علیرضا فرشچی و احمدرضا تقاء). تهران: موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه جامع امام حسین(علیه‌السلام)

    ب) عربی

    • الطنانی، احمد (2024). «عام بعد الطوفان. “إسرائیل” تقاتل لمحو الواقع الذی فرضته المقاومة فی 7 أکتوبر». مرکز عروبة للأبحاث والتفکیر الاستراتیجی،11 أکتوبر ، https://orouba.ps/post/440/...
    • بدر، اشرف (2024). «تأثیر السابع من أکتوبر على النظریة الأمنیة الإسرائیلیة». المرکز الفلسطینی لأبحاث السیاسات والتفکیر الإستراتیجی مسارات. 05 حزیران، https://www.masarat.ps/article/6269/....

    ج- انگلیسی