تحلیل ژئوپلیتیک رفتاری جمهوری اسلامی ایران در پسابیداری اسلامی بر اساس مدل رفتاری رابرت ویلیام مک ‌کول

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم سیاسی ، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

2 گروه علوم سیاسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

3 گروه علوم سیاسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

چکیده

خاورمیانه، به سبب دو مولفة انرژی و مسائل ایدئولوژیکی، همواره کانون تنش، بحران، مسائل ناامنی و جنگ بوده است. مولفة نخست عامل مهمی جهت نفوذ، حضور و فعالیت گستردة قدرت‌های بین‌المللی و مسائل ایدئولوژیکی همچون بنیادگرایی، صهیونیزم، اسلام سنی و مقاومت شیعیان، عامل اثرگذاری برای تشدید مسائل ناامنی بوده‌اند. مجموع عوامل مذکور، منطقة خاورمیانه را با تشدید و تعمیق تنش‌های متعددی مواجه و کشورهای این منطقه را در اتخاذ و اجرای رفتارهای سیاسی و ژئوپلیتیکی در وضعیتی چندجانبه و بعضاً پیچیده قرار داده است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، تحلیل ژئوپلیتیک رفتاری جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه و در خلال سال‌های پسابیداری اسلامی(بعد از2010) بوده است.سوال اصلی پژوهش حاضرعبارت است از:«ژئوپلیتیک رفتاری جمهوری اسلامی در منطقة خاورمیانه را در پسابیداری اسلامی چگونه می‌توان تحلیل نمود؟» فرضیه پژوهش حاضر بر این موضوع دلالت دارد که جمهوری اسلامی ایران بر اساس میزان یا ضریب اهمّیّتی که برای نقاط کانونی خاورمیانه درنظر گرفته است، اقدام به رفتارهای سیاسی و ژئوپلیتیکی نسبت به آنها نموده است. یافته‌های پژوهش بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و بهره‌گیری از مدل رفتاری «رابرت ویلیام مک‌کول» نشان داد، رفتار ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی ایران در قبال تحرکات گروه‌های تروریستی دراقلیم کردستان عراق، ادعاهای امارات متحده عربی نسبت به جزایر سه گانه ایرانی و همچنین ناامنی در مرزهای شرقی کشور ذیل مناطق جنگی، در قبال سوریه، عراق، لبنان، فلسطین اشغالی و یمن ذیل مناطق حساس و در قبال بحرین، افغانستان و مصر ذیل مناطق عقب‌نشینی قرار داد.

کلیدواژه‌ها