جمهوری اسلامی ایران عضو اصلی محیط امنیتی غرب آسیا و یکی از قطبهای اصلی در نقشه مناسبات امنیتی این منطقه است. در دهههای گذشته رقابت بین بازیگران مهم غرب آسیا و پیوند رقابت آنها به رقابت قدرتهای جهانی، اغلب مناسبات و وضعیتهای امنیتی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را در سطح منطقه تعیین کرده است. ازاینرو بررسی جایگاه منطقه در سیاست خارجی و راهبردهای قدرتهای بزرگ در این منطقه اهمیت بسیار دارد. نوشتار حاضر با هدف ارائه درک روشنتر از راهبرد روسیه در تعامل با بازیگران منطقه، تلاش دارد به این سؤال پاسخ دهد که «خاورمیانه چه جایگاهی در اسناد و راهبردهای کلان روسیه دارد». با تمرکز بر دو مورد از مهمترین اسناد بالادستی این کشور؛ یعنی آیین نظامی روسیه و همچنین سند تدبیر سیاست خارجی روسیه، فرضیه نوشتار این است که «خاورمیانه جایگاه بالایی در اسناد و راهبردهای کلان روسیه ندارد و تا حدودی نیز تابع روابط روسیه و غرب در دیگر مناطق پیرامونی خود است». یافته پژوهش این است که «گسترش اقدامات، روابط و تعهدات غرب آسیایی روسیه، فرصتهایی را به شکل تاکتیکی برای نقشآفرینی ج.ا.ایران پدید میآورد اما این امر زیر تأثیر روابط روسیه با غرب و عملگرایی روسی ممکن است تهدیداتی را متوجه امنیت ملی ایران کند». روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است.