ارائه مدل بومی روابط دفاعی منطقه ای ج.ا.ایران مبتنی بر عوامل ژئوپلیتیک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نیروهای مسلح

2 استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

جمهـوری اسـالمی ایـران همـواره خواهـان صـلح، ثبـات و آرامـش در منطقـه بـوده وسیاستهای کلی نظام نیز بیان کننده ی ایجاد یک سـاختار امنیـت منطقـه ای بـومی بـوده اسـت،به گونه ای که این ساختار بـا مشـارکت تمـامی کشـورهای منطقـه ایجـاد شـود. جمهوری اسلامی ایران در جهت تقویت نفوذ راهبردی خود و برقراری مناسبات پایدار با کشورهای جهان و در جهت تقویت ساختار و جایگاه ژئوپلیتیک خود ناگزیر به برقراری ارتباط با سایر کشورهای پیرامونی و فرامرزی می‌باشد. حضور کشورهای فرامنطقه ای و دشمنان ج.ا.ایران از جمله ایالات‌متحده آمریکا و رژیم اشغالگر قدس، امنیت و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران را تهدید و مانع از همگرایی بین کشورهای منطقه شده است. جمهوری اسلامی ایران می‌تواند با تکیه‌بر اشتراکات تاریخی و فرهنگی و دینی و تقویت ظرفیت‌های اقتصادی زمینه شکل‌گیری جامعه منطقه‌ای را فراهم کند. چارچوب نظری تحقیق بر اساس نظریه روابط بین‌الملل و الگوهای روابط دفاعی –امنیتی، الگوی امنیتی مشارکتی و همگرایی و همکاری منطقه‌ای مدنظر قرار گرفته است.هدف تحقیق دستیابی به یک مدل بومی روابط دفاعی ج.ا.ایران با همسایگان در راستای همگرایی منطقه ای بیشتر می باشد.

کلیدواژه‌ها


  • فهرست منابع و مآخذ

    الف. منابع فارسی

    • اشرافی، مرتضی (1397)، واکاوی تأثیر انقلاب اسلامی بر آسیای مرکزی، پژوهشکدۀ وزارت امورخارجه
    • بیک، علی‌اصغر (1398)، تأثیر عوامل ژئوپلیتیک دریای خزر بر راهبردهای ملی ج.ا.ایران، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، دانشکدۀ دفاع ملی
    • بوالحسنی، خسرو (1392)، بررسی عوامل ژئوپلیتیک ترکیه و تأثیر آن بر تدوین راهبرد دفاعی ج.ا.ایران، دانشگاه عالی دفاع ملی
    • بهشتی­پور، حسن (1392)، آسیای مرکزی و قفقاز: عرصه‌های مغفول در سیاست خارجی ایران، ایراس
    • جمالی، حسین (1385)، تاریخ و اصول روابط بین‌المللی، چ پنجم، قم: پژوهشکدۀ تحقیقات اسلامی.
    • حاجی یوسفی، امیر (1378)، «هلال شیعی و فرصت‌ها و تهدیدها برای جمهوری اسلامی ایران، اعراب و آمریکا» فصلنامۀ دانش سیاسی، س پنجم. ش اول، بهار
    • حافظ‌نیا، محمدرضا (1396)، آراء و نظرات علمی دکتر حافظ نیا، ‌مشهد: انتشارات پاپلی
    • حافظ نیا، محمدرضا (1386)، قدرت و منافع ملی (مبانی، مفاهیم و روش‌های سنجش)، تهران: انتخاب
    • دانش آشتیانی، محمدباقر؛ رستمی، علی (1395)، تحلیلی بر دکترین نظامی-دفاعی مقام معظم فرماندهی کل قوا در محیط ملی و بین‌الملل، فصلنامۀ علوم و فنون نظامی، دورۀ ۱۲، ش63، ص 5
    • دهقان (1395)، وزیر سابق دفاع و پشتیبانی، مصاحبه با ایرنا، همایش وابستگان نظامی، دفاعی و انتظامی جمهوری اسلامی ایران
    • دهقانی فیروزآبادی، جلال (1395)، دیپلماسی اقتصادی ایران در آسیای مرکزی­، فصلنامۀ مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز: ش 96
    • سیف زاده، سیدحسین (1396)، نظریه­پردازی در روابط بین­الملل، تهران: انتشارات سمت.
    • شمس دولت آبادی، سیدمحمدرضا (١392)، ژئوپلیتیک و ژئواستراتژی، دانشگاه عالی دفاع ملی
    • صفوی، سید یحیی (1381)، مقدمه­ای بر جغرافیای نظامی ایران، ج 1،چ دوم، تهران: دانشگاه امام حسین (ع).
    • صفوی، سیدیحیی (1392)، کتاب جهان اسلام، آسیای مرکزی و قفقاز، ج 3، چ دوم، تهران: دانشگاه امام حسین (ع).
    • عبداله­خانی، علی (1388)، طراحی الگوی امنیت منطقه‌ای برای محیط خاورمیانه متناسب با رویکرد ج. ا. ایران با تأکید بر چالش‌های امنیتی آن، به راهنمایی دکتر حسین‏تاش -­رسالۀ دکتری، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
    • قدیر، نظامی (1398)، مصاحبه با سایت مشرق کد مطلب 994366، قابل دسترسی در، https://www.mashreghnews.ir/news/
    • کریمی‌پور، یدالله (1375)، «ژئوپلیتیک، جزوۀ درسی» تهران: دانشکدة فرماندهی و ستاد سپاه پاسداران.
    • مرادیان (1393)، مقالۀ پژوهشی، دیپلماسی دفاعی- امنیّتی جمهوری اسلامی ایران در برابر دیپلماسی اجبار ایالات‌ متحدۀ آمریکا
    • مرادی، محسن؛ میر الماسی، آیدا (1398)، آکادمی تحلیل آماری ایران
    • نجاتی منفرد، علیرضا (1393) رسالۀ دکتری «تأثیر عوامل ژئوپلیتیک کشور عمان بر راهبرد تدافعی ج.ا.ا.» تهران: دانشگاه عالی دفاع ملّی.
    • -واضحی (1393)، مجموعۀ اطلاعات عمومی ویژۀ کارکنان نیروهای مسلح ج.ا.ایران، تهران: انتشارات معاونت تربیت و آموزش نزاجا.
    • -وحیدی، احمد (3/6/1390)، مصاحبه با روزنامۀ ایران، ش 4874.
    • -هانتر، شیرین (1392)، بازیابی موقعیت استراتژیک ایران بین خلیج‌فارس و دریای خزر، ایران‌شناس‌ و محقق‌ مرکز مطالعات‌ استراتژیک‌ و بین‌الملل‌، مترجم حمید فرهادی‌نیا‌، پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس.

     

    ب. منابع انگلیسی

    • Shea, Timothy, (2018), Transforming Military Diplomacy, Joint Forces Quarterly, Issue Thirty-Eight.