تبیین چالش‎ها و فرصت‎های ژئوپلیتیکی میسرهای انتقال آب از تاجیکستان به استان خراسان

شاید در ذهن ما ایرانی ها طرحها و پروژه های زیادی وجود دارد که اگر چه نامشان هر چند وقت یکبار بر سر زبانها می افتد، اما همیشه در حد حرف  باقی مانده است. یکی از این پروژه ها طرح تامین آب از خارج مرزهای ایران است. با توجه به اینکه ایران در کمربند خشک جهان واقع شده و سه چهارم مساحت آن خشک است و بارندگی سالانه اش به طور متوسط 150 میلی متر برآورد می شود این موضوع گویای کم آب بودن کشور است. خشکسالی به خصوص در شرق کشور بسیار بارز است. یکی از راههای تامین آب جهت حل بحران کم آبی انتقال آب از کشور تاجیکستان مطرح شده است. باتوجه به این موضوع ما ابتدا با روش توصیفی- تحلیلی درصدد بررسی چالشها و فرصتهای پیش روی ایران و کشورها و روابط سیاسی -فرهنگی آنها با یکدیگر در منطقه پرداختیم و دو مسیر عمده را در نظر گرفتیم. مسیر اول عبور از منطقه ی آسیای مرکزی ( تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان). دومین مسیر تاجیکستان و افغانستان است. این مقاله بیان میکند با توجه به اختلافات کشورهای آسیای مرکزی پس از استقلال که عمده ترین تنش بر سر منابع آبی جهت کشاورزی است و اختلافات مهم تاجیکستان با دوکشور پایین دست رودها (ازبکستان و ترکمنستان) و اختلافات ژئوپلتیکی و ژئواسترتژیکی ایران و ازبکستان این مسیر با تنش ها و مشکلات بسیاری مواجه خواهد بود. از سوی دیگر مسیر دوم به علت عدم ثبات سیاسی اقتصادی کشور افغانستان و اختلافات هیدروپلتیکی با ایران نیز مشکلات کم تر از مسیر اول را نخواهد داشت. اما میتوان این مطلب را بیان کرد که به مرور زمان و روی کار آمدن دولتهای قدرتمند در افغانستان و سرمایه گذاری های عمده ی ایران جهت بهبود اوضاع اقتصادی و اجتماعی این کشور و در نهایت وابسته کردن این کشوربه خود میشود انتظار داشت این مسیر مقرون به صرفه تر و کم چالش تر نسبت به مسیر آسیای مرکزی باشد.