آینده بحران قره‌باغ بعد از تحولات 2020 بر اساس همگرایی و واگرایی ذینفعان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء ارتش

چکیده

یکی از تحولات ژئوپلیتیکی بعد از فروپاشی شوروی در قفقاز جنوبی، کشمکش و درگیری‌های جمهوری‌ آذربایجان و ارمنستان در منطقه قره‌باغ بود که به دو جنگ منجر شد. جنگ اول قره‌باغ در فاصله 1988 تا 1994 و جنگ دوم در سال 2020 دو نتیجه کاملاً متفاوت برای طرفین در پی داشت. اگر در جنگ نخست، ارمنستان علاوه بر قره‌باغ، هفت منطقه دیگر جمهوری آذربایجان در خارج از قره‌باغ را به تصرف درآورد؛ با شکست در جنگ دوم، مجبور به آزادسازی اراضی اشغالی آذربایجان پس از چند دهه شد. در جنگ اخیر هردو طرف با وساطت روسیه، توافق آتش‌بس (10 نوامبر 2020) را امضاء کردند؛ اما بازپس‌گیری قره‌باغ و شکست ارمنستان، بازی‌های ژئوپلیتیکی شکل‌گرفته پس از توافق آتش‌بس و نیز سیاست‌های جدید آذربایجان و ترکیه، آینده بحران شکل‌گرفته در این منطقه را مبهم و پیچیده کرده است.
پژوهش پیش روی با استفاده از نظریه بازی‌ها به دنبال پاسخ به این پرسش‌ است که بر اساس همگرایی و واگرایی ذینفعان، آینده در دسترس بحران قره‌باغ چگونه است؟ رویکرد پژوهش از نوع اکتشافی بوده و با استفاده از روش ساختار و راهبرد ذینفعان برای پاسخگویی به این پرسش استفاده‌شده است. روش گردآوری داده‌ها بر اساس پرسشنامه خبرگانی نیمه ساختاریافته است.
بر اساس تحلیل نرم‌افزاری،مداخله بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی و منافع متضادی که هریک از بازیگران در این منطقه دارند، سبب پیچیدگی و ابزاری شدن بحران شده و تداوم بحران سبب سرایت پیامدهای آن به دیگر مجموعه‌های امنیت منطقه‌ای خواهد شد.

کلیدواژه‌ها