عملیات طوفان الاقصی و کاربست پارادایم نوین مقاومت در جهان اسلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

درعملیات 7 اکتبر 2023، جنبش حماس با گذار از رویکرد پدافندی به آفندی که برای نخستین بار در تاریخ مبارزات با رژیم صهیونیستی به وقوع می‌پیوست، بسیاری از معادلات سیاسی، امنیتی و نظامی منطقه را تحت الشعاع خود قرار داد. این موضوع گذشته از تعمیق بحران برای صهیونیست‌ها، پیامدهای بسیاری نیز برای جهان اسلام به طور اعم و جبهة مقاومت به طور اخص داشته است به نحوی که می‌توان از این اقدام به مثابه یک الگوی نوین مبارزه و مقاومت برای سایر جوامع اسلامی در مبارزه با صهیونیزم قلمداد نمود. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، الگوسازی عملیات طوفان الاقصی به مثابه یک پارادایم نوین مقاومت برای جوامع اسلامی با استفاده از روش فراترکیب است. پژوهش حاضر، از نظر هدف، توسعه‌ای؛ از لحاظ رویکرد، کیفی و بر اساس فراترکیب انجام می‌شود. بر این اساس، جامعة آماری پژوهش، شامل مجموعه مقالاتی است که در بازة زمانی سال‌های 2020 تا 2023 میلادی و با موضوعیت صهیونیزم، جهان اسلام، فلسطین و جبهة مقاومت به چاپ رسیده‌اند. نویسندگان با جستجو در میان پایگاه‌های علمی مطرح داخلی و خارجی 71 مقاله را از میان 376 مقاله برگزیدند و پس‌ از تحلیل‌ محتوای آنها، مقوله‌ها و مفهوم‌ها استخراج شده و اولویت‌‌سنجی آنان نیز با بهره‌گیری از روش آنتروپی شانون انجام شد. براساس یافته‌های پژوهش، 49 مفهوم در قالب‌ 8 مقوله‌ شناسایی‌ و‌ در قالب دو دسته‌ عوامل‌ جبهة بیرونی و جبهة داخلی تفکیک شدند. بازسازی روابط راهبردی کشورهای اسلامی(تنش زدایی راهبردی)، افول پروژه عادی‌سازی با رژیم صهیونیستی، اقدام تاکتیکی محدود، شکنندگی ژئوپلیتیک، ضعف عمق استراتژیک، بحران‌های داخلی رژیم صهیونیستی، مهاجرت معکوس و بحران نیروی انسانی به ‌ترتیب‌ دارای بیشترین‌ ضریب‌ اهمیت‌ بودند. به نظر می‌رسد با کاربست چنین مولفه‌هایی بتوان به یک الگوی عملگرا در مبارزه و مقاومت علیه رژیم صهیونیستی برای سایر کشورهای اسلامی دست یافت.

کلیدواژه‌ها