«حق بر مقاومت و مبارزه مسلحانه در برابر اشغال» و ارتباط آن با «حق تعیین سرنوشت» (با تاکید بر تحولات نوار غزه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی

2 دانش آموخته و پژوهشگر ارشد حقوق و قاضی دادگستری

چکیده

در حقوق بین الملل، حق بر مقاومت ارتباط تنگاتنگی با حق تعیین سرنوشت و حقوق اشغال سرزمینی دارد. حق تعیین سرنوشت مردم از طریق مبارزه با سلطه استعمار، اشغال سرزمین و رژیم‌های نژادپرست عینیت می‌یابد. از طرف دیگر، «حق مقاومت» یک حق بشری و حق ذاتی دفاع از خود در برابر تجاوز و اشغال نظامی است که ریشه در مذهب، فلسفه و تاریخ دارد. در دوران کنونی «حق مقاومت در برابر اشغال، انقیاد، سلطه و استثمار بیگانگان» توسط منشور ملل متحد و در قطعنامه‌های مختلف مجمع عمومی سازمان ملل به رسمیت شناخته شده است. تحقیق حاضر که با رویکرد کیفی و با روش توصیفی انجام شده است در پی این پرسش است که؛ حق بر مقاومت در برابر اشغال چه رابطه‌ای با حق تعیین سرنوشت دارد و استیفای این حقوق در سرزمین‌های اشغالی فلسطین چگونه مصداق پیدا می‌کند؟ نتایج این تحقیق نشان می‌دهد قطعنامه‌های متعدد سازمان ملل متحد، رویه قضایی بین المللی و کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو، مردم تحت اشغال حق دارند برای تعیین سرنوشت خود با تمام ابزارهایی که در اختیار دارند، ازجمله توسل به سلاح در قالب «حق بر مقاومت» مبارزه کنند، بنابراین گروه‌های مقاومت و جنبش‌های آزادیبخش به نمایندگی از مردم تحت اشغال در فلسطین (کرانه باختری رود اردن و نوار غزه)، حق دارند در چارچوب حقوق اشغال و حقوق بشردوستانه بین‌المللی علیه رژیم غاصب صهیونیستی از نیروی نظامی استفاده کنند؛ اما در مقابل این رژیم بعنوان قدرت اشغالگر صرفاً تکالیف حمایتی بردوش دارد و در برابر اقدامات مسلحانه جنبش‌های آزادیبخش از حق دفاع مشروع برخوردار نیست.

کلیدواژه‌ها