طالبان و روند دولت سازی دوم در افغانستان؛ فهمی پدیدارشناسانه از تهدیدات علیه جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری روابط بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز، اهواز، ایران.

2 دکتری علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

کشور افغانستان به سبب بافت سنتی، تکثرقومیتی، شکاف‌های عمیق سیاسی و ایدئولوژیکی همواره یکی ازکانون‌های مهم چالش‌های سیاسی- امنیتی بوده است. این موضوع گذشته از آنکه این کشور را به لحاظ ثبات وتوسعة سیاسی- اقتصادی ذیل ضعیف‌ترین جوامع جهانی قرار داده، چالش‌های عدیده‌ای نیز برای کشورهای منطقه ایجاد نموده است. با شکل‌گیری دورة دوم امارات طالبان در سال 2021 میلادی بر اساس پیمان دوحه، مساعی اصلی این گروه صرف شکل‌گیری دولتی نوین، کارآمد و باثبات شد که این موضوع به نظر برای همسایگان آن به ویژه جمهوری اسلامی ایران چالش‌های عدیده‌ای ایجاد نماید. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، بررسی روند دولت سازی دوم طالبان در افغانستان و تبیین تهدیدات آن برای جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. رویکرد انجام پژوهش، از نوع کیفی و به‌شیوه پدیدارشناسی توصیفی است. جامعة آماری شامل خبرگان حوزه‌های منطقه‌ای، روابط بین‌الملل، ژئوپلیتیک و علوم سیاسی بوده‌اند. نمونه‌ها به شیوة هدفمند انتخاب و حجم نمونه با توجه به ماهیت کیفی پژوهش تا حد اشباع داده‌ها، 16نفرتعیین شد.تجزیه‌وتحلیل داده‌های مصاحبه به‌روش ون مانن انجام و بر اساس مراحل سه‌گانه کدگذاری داده‌ها به‌طور مستمر بازبینی و پالایش شدند. پس ازتحلیل یافته‌ها، 46 کد استخراج شد که در سه مؤلفه اصلی تهدیدات امنیتی، تهدیدات ایدئولوژیکی و تهدیدات اقتصادی دسته‌بندی شدند. برای دستۀ تهدیدات امنیتی4 مقوله اصلی و برای دستۀ تهدیدات ژئوپلیتیکی و اقتصادی نیز به ترتیب 3و 2 مقوله شناسایی شدند.

کلیدواژه‌ها