چشم انداز تأثیر انرژی‌های تجدیدپذیر بر تحول ژئوپلیتیک انرژی‌ در جهان (2050-2023)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار روابط بین الملل ،گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی دکتری تخصصی روابط بین الملل ، گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل ، دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان ، اصفهان ، ایران

چکیده

از آغاز هزاره سوم، تولید و بهرهبرداری از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی آب، باد، خورشید، زیستتوده و زمین گرمایی مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفته است، به‌طوری که پیش‌بینی می‌شود درآینده سهم انرژی های تجدیدپذیر در تولید انرژی جهان به شدت افزایش یابد. این امر نیز منجر به تحول اهمیت ژئوپلیتیکی دو دسته از کشورها (کشورهای دارنده انرژی فسیلی و کشورهای دارای انرژی تجدید پذیر) و دگردیسی در اهمیت و جایگاه این کشورها در سیاست جهانی خواهد شد. در این پژوهش برای بررسی تغییرات ایجاد شده در ژئوپلیتیک انرژی جهان تا سال 2050، این سؤال مطرح شده است که افزایش تدریجی سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در جهان، چگونه باعث تحول در جایگاه و اهمیت ژئوپلیتیکی کشورهای دارای منابع انرژی فسیلی و تجدید پذیر، امنیت انرژی و تحولات سیستمیک جهانی می‌شود. در پاسخ به سؤال طرح شده، با تکیه بر نظریه ژئوپلیتیک انرژی و با بهرهگیری از روش توصیفی-تحلیلی این فرضیه مطرح شده است که به طور نسبی از اهمیت ژنوپلیتیکی کشورهای تولیدکننده انرژی‌های فسیلی کاسته و در مقابل بر اهمیت و نقش کشورهای دارنده دانش فنی انرژی های تجدید پذیر افزوده خواهد شد و امنیت انرژی کمتر متأثر از شرایط سیاسی، اقتصادی و امنیتیِ منطقه ای- بین المللی خواهد بود. همچنین جهان به سمت تکثر مراکز قدرت با برجستگی نقش چین و سایر دارندگان دانش فنی انرژی های تجدید پذیر حرکت خواهد کرد و همینطور جایگاه دارندگان منابع کوبالت، لیتیوم و مس اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها