2
دانش آموخته کارشناسی ارشدروابط بین الملل دانشگاه یزد
چکیده
جمهوری خلق چین، کشوری که چند دهه پیش‌گام درراه توسعه همه‌جانبه اقتصادی و تجاری نهاد اکنون به‌سرعت در حال فتح قله‌ها و شاخص‌های توسعه اقتصادی است و در برخی از زمینه‌ها حتی گوی سبقت را از آمریکا ربوده است. گرچه چین در بسیاری از حوزه‌ها ازجمله حوزه نظامی- امنیتی یا حوزه اجتماعی - فرهنگی فاصله‌ی زیادی با هژمون جهانی یعنی کشور آمریکا دارد اما بسیاری از پژوهشگران معتقدند که سرریز توانمندی اقتصادی چین به حوزه‌های دیگر مانند حوزه‌های نظامی و فرهنگی، این بخش‌ها را تقویت و قدرتمند کرده و می‌تواند برای آمریکای ابرقدرت، چالش آفرین باشد. عوامل چندی از این قبیل باعث شده است که در محافل علمی زمزمه صعود چین به جایگاه هژمون جهانی چه به‌عنوان قدرتی هم‌تراز با آمریکا و چه به‌عنوان جایگزین آمریکا در آینده‌ای نه‌چندان دور شنیده شود؛ اما نباید فراموش کرد که گرچه چین در راه رسیدن به جایگاه هژمون جهانی از ظرفیت‌هایی بی‌بدیل سود می‌برد اما این مسیر ساده و هموار نیست و چالش‌هایی بر سر راه این کشور وجود دارد. بنابراین پرسش اصلی پژوهش حاضر، این است که ظرفیت‌ها و چالش‌های کشور چین در مسیر صعود به جایگاه هژمون جهانی چیست. به همین منظور نوشتار فرارو با روش توصیفی- تبیینی و با استفاده از نظریه نوواقع‌گرایی تهاجمی مرشایمر به‌عنوان چارچوب نظری پژوهش، ظرفیت‌ها و چالش‌های چین در گذار به جایگاه هژمون جهانی را در ابعاد مختلف اقتصادی، نظامی – امنیتی و سیاسی موردبررسی قرار می‌دهد.
)