جنگ شامل دفاع و تهاجم است. بنابراین، وقتی صحبت از جنگ ترکیبی میشود، این جنگ همانند جنگ کلاسیک شامل دفاع و تهاجم است. دفاع ترکیبی دارای ماهیتی متناسب با تهاجم ترکیبی است و باید بر اساس اقدام مشترک تمام ارکان و ذی‌نفعان جامعه از دولت تا بخش خصوصی و نهاد‌های مدنی انجام شود. در دفاع ترکیبی، یک برنامه جامع امنیتی بایستی پیاده شود که تمامی بخش‌های کلیدی جامعه در برنامه‌ریزی و اجرای آن گنجانده شوند. در این راستا، هدف اصلی این مقاله، تبیین دستاوردهای دفاع ترکیبی شهید سلیمانی در سطوح مختلف است. نوع پژوهش کاربردی است و به روش تاریخی و تحلیل محتوا، بهصورت کیفی نظاممند انجام گردیده است، روش گردآوری داده‌های اسنادی و کتابخانهای و مصاحبه با 20 نفر از خبرگان است. یافتههای تحقیق بیانگر این است که سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی از جمله راهبرددست‌های برجسته دفاع ترکیبی بوده زیرا ایشان سه دستاورد را با هم ترکیب نموده است: اول نابودی تروریسم و داعش، دوم حفظ جبهه یکپارچه مقاومت و سوم، کلید زدن خروج آمریکا از منطقه غرب آسیا. بر اساس نتایج تحقیق، دفاع ترکیبی شهید سلیمانی از یکطرف «موازنه قوا» را به «موازنه مقاومت» تبدیل نموده و از سوی دیگر «موازنه تهدید» را به «موازنه امنیت» تبدیل نموده است در چارچوب نگاه وسیع فرامرزی و توسعه عمق راهبردی باعث شکلگیری «جغرافیای یکپارچه مقاومت» جهت تقابل با زیادهخواهی آمریکا در سطح منطقه و جهان شده است.
)